Niyə axı həyatımızı qəlizləşdirirsiniz? :(

Salam hər kəsə. Bilirəm çoxdan yoxam. Bir ara yenə olmayacam. Amma qəlbim sizinlədir:))) Sadəcə universitet, imtahanlar, staj, iş .......anladınız yəqin :'(

Bunu bu yaxınlarda məşhur "supper mupper dupper" dükanlarımızdan birində çəkdim. Çox az vaxtım vardı və o vaxtımın çox hissəsi bu vərəqi oxuyub anlamağa getdi. Axır bir şey anlamayandan sonra dedim çəkim evdə oxuyaram, artıq maraqlı gəlmişdi mənə :D

Niyə, nə üçün, nəyi, kimə, hansı şərtlərlə hədiyyə edirlər? Ümumiyyətlə mən anlamadım mən mi bıçaq kimi kütəm, yoxsa nə? :D

Niyə görən bu qədər qəliz ifadələr və anlaşılmayan yazılardan fikirlərdən düşüncələrdən istifadə edirik?

-mən də anlamıram...;)))

"Görmək", "Eşitmək", "Bilmək" istəyirəm

Ənənəyə sadiq qalaraq krizisdən danışmaq istərdim. Bilirəm canınız sıxılıb. Mənim də...Və getdikcə daha da sıxılır :) Smaylik?! Artıq əsəbi gülüşdür bu. İşlər azalıb?- hmm...yox, bu deyil. İş çoxalıb? - yox. Bəs nə? - İş gərginləşib. Ola bilər. Niyə, bunu da bilmirəm.
İsveçə yaşamağa köçən bir tanışımla danışmışdım. Deyir, bizdə vəziyyət qəlizdi. İş-filan tamam durub. Çox güman ki, Azərbaycana dönəcəm işləməyə. Çünki burada işsizlik nəticəsində oğurluq özbaşınalıq artır günü gündən.
Bizi də bu gözləyirmi? Yox narahat olmayın, çünki biz bunu heç düşünmürük də. Hətta sabah gərginlik yaransa da deyərik ki, havadandır yəqin, sabah keçər :)

O gün bizə WPP- nin növbəti "şəxsi" buraxdığı "The wire" qəzetinin növbəti buraxılışını gətirdilər. Demək, hansı səhifəni açırsan aç, hər şey ümumdünya maliyyə böhranı barədədir. İndi deyəcəm nələr, siz də baxın bunu yazmaq yaxşıdır yoxsa həqiqətən də bizdə düşünüldüyü, bizdə qəbul edildiyi kimi qorxuludur? Demək məqalələr:

1) What the recession means for the Chief Marketing Officer

2) Recession update

3) Why we must all do more to embrace digital

4) Downturn will open door's for new sponsors

5) Recession takes its toll

6) A middle - class crisis

7) Recession specialists

8) WPP's last statement about downturn ve s....

Nəyinsə qarşısını almaq üçün maarifləndirmə olmalıdır, çarə yolları bilinməlidir, deyilməlidir, panik etməməyə çağırılmalıdır... Bu sakitlik isə əksinə insanı qorxudur, productivity də itir.

Yaxşı bir ifadə oxumuşdum - Marketing becomes more difficult but not impossible..."Təhlükəyə" arxa çevirmək lazım deyil, gözünün içinə baxmaq lazımdır. Orda hər dərdin dərmanı var...

p.s. Maraqlıdır, yazını Akif İslmazadənin "Alagözlümünə" qulaq asaraq yazdım :)

Sadəlik gözəllikdi-əla ifadədir...

Təxminən 1 ay öncə "xxx" qəzetində çıxmış 1 məqalə ilə tanış etdi, atam. Maraqlı gəldi mənə....
Məqalənin adı " Adil monarx istər könül " idi. İstərdim o məqaləni burda yazım sizdə baxasınız. Mən başladım....

Mövzu İsveç kralı əlahəzrət 16-cı Karl Qustavın istəklərindəndir.

Bu yaxınlarda cənab Karl Qustavın arvadı Silviyanın 65 yaşının tamam olması münasibətilə qonaqlıq təşkil etmək istəyib, amma Silviya xanım deyib, ehtiyac yoxdur, Karl, elə özümüz olsaq, bəsdir.

Bax belə. O da sadə qadındır. Hələ bu harasıdır ki. İsveçin yol polisləri o boyda kralı zəlil ediblər, hər gün səhərdən səhər gəlib dayanırlar kralın iqamətgahının həndəvəridə, bilirlər ki, kral iştahlı sürücüdür, yola çıxan kimi sürəti artıracaq. Elə ki, cənab Qustav yola düzəlir və qaza basır, yol polisləri onu haqlayıb deyirlər: "əlahəzrət sürəti artırmısan, cərimə verməlisən". Sonra bu işdən televizyonçular, qəzetçilər xəbər tuturlar və kralı yuyub sərirlər.

İki il əvvəl isə mətbuat təzyiq edərək kralın boynuna qoyub ki, özünə varis olaraq oğlu Çarlz-Filipi yox, qızı Viktoriyanı seçsin. O da məcbur qalıb elə edib. Viktoriya isə bir idman müəllimi ilə evlənməyi qərar alıb. Kral və kralıça isə razılaşmağa vadar olublar.

Xülasə, həmən bu İsveç kralı belə sadə kişidir, velosiped sürür, cangüdənsiz gəzir, heç nəzərə də almır ki, vaxtilə İsveçin baş naziri Ulof Palmeni cangüdənsiz gəzərkən güllələyiblər...

bu da krallıq...

mənə maraqlı gəldi, sizə də maraqlı gəlsin....:) fərqlənmə ehtiyacı=fashion.....

Dəbin sosioloji və ekonomik əsasları

«Trickle down» («aşağı axma») teoriyası

«Aşağı axma» teoriyasının əsasları Georg Simmel adlı alman sosioloqu və filiosofu tərəfindən qoyulub. Öz «Fashion» adlı işində (1904 il.) cəmiyyətin yüksək və orta təbəqəsinin geyimdə bənzətməni öz baxışları əsasında formalaşdırıb. Simmele görə dəbdə dəyişikliklərin yaranmasının əsasında aşağı təbəqənin yuxarı təbəqəyə məxsus geyiminin yamsılaması ilə əlaqədardır. Bununla əlaqədar yuxarı təbəqə geyiminin aşağı təbəqə tərəfindən yamsılandığını biləndə (o zaman orta təbəqə hələ aydın formalaşmamışdı), onda sıravi əhali ilə sosial distansiya saxlama ehtiyacı yaranır. Yüksək təbəqə dəbdə yeni tendensiyalar yaradır. Lakin bu tendensiyalar yenidən aşağı təbəqə tərəfindən təkrarlanır və bu proses daim təkrarlanır. Nəticədə geyim dəbində proses yuxarıdan aşağıya doğru dəyişir, ən yksək sosial təbəqədən daha aşağı əbəqəyə kimi və bu da son olaraq ən aşağı təbəqələrə kimi yayılmasına kimi davam edir.

«Əyani istifadə» teoriyası

Bu teoriyani daha doğrusu dəb konseptini amerikan iqtisadçısı və sosioloqu Torstein Veblen hazırlayıb. O bunu 1899-cu ildə tətbiq etdi. Veblenə görə rifahın yaxşılaşması və artması varlılıq simvolizə edən əşyaların göstərişinə (həmçinin geyimə) ehtiyac yaradır. Bu gün, Qərbdə orta təbəqənin yuxarısı ilə aşağı təbəqənin yuxarısı arasında sərhəd yox olduğu halda, verilmiş müddəa çox aktualdı. Çünki məhz bu ehtiyac dəb dünyasında merchandaisingin inkişafına səbəb olur. Dəbdədəyişikliklər 3 səbəbdən baş verir:
ekonomik olmayan, ibtidai bir motivə əsasən - insanın özünü bəzəmək istəyi;
«maddı vəziyyətin göstərilməsi» üsulu ilə hörmət əldə etmə istəyi;
Bu gün, XXI əsrin əvvəllərində qadınlar işi özünün azad olma faktoruna görə istəyir, həmçinin feminizmin inkişafına görə. Üçüncü səbəb əsasən Qərbdə öz aktuallığını itirir.

«Trickle across» («üfüqi axın») teoriyası və ya kütləvi bazar teoriyası

1963 ildə amerikan marketoloqu Charles W. King cəmiyyətdə yeni tendensiyaların yayılması üçün yeni traktovka təklif etdi - yeni «trickle across» teoriyasını. Kinqin araşdırmaları göstərdi ki, dəbin yayılması eyniköklü təbəqələr arasında yayılır, nəinki horizintal olaraq yuxarı və aşağı təbəqələr arasında. Belə fashion-tendensiyaların horizontal yayılmasını Kinq:
Birinci, hər fashion- fəsli ərzində dəb sənayesinin oyunçularının marketing strategiyaları yeni sinxron adaptasiyanı bütün təbəqələr arasında yayılmasına çalışırlar. Yeni stil, siluet, parça, rəng, geyimin dəyişilmişdetalları da daxil olmaqla informasiyanın köməkliyinə əsasən bütün istifadəçilərin əldə etməsinə mümkün oldu.
İkinci, istifadəçilər hər gün yeniləşən şəxsi ehtiyac və zövqlərin geniş sahəsinin mövcud olan yeni stilin seçimində azad olmağa başlayıblar. Fashion-məhsullar qiymətinə, parça, material keyfiyyətinə görə, hazırlanmasına görə müəyyənləşir.
Üçüncüsü, hər bir sosial təbəqənin fashion-sənayenin yeni tendensiyalarını yaradan və yayan öz dəb novatorları və fikir liderləri var.

«Yuxarı axma» teoriyası

1970-ci ildə Corc Fild (George Field) «Dəyişkən satusun fenomeni — yuxarı yönəldilmiş innovasiyanın diffuziyası» adlı işini nəşr etdi. Burada o submədəniyyətin dəbə təsirini analiz ediridi. Fildin fikrinə görə submədəniyyətlər cəmiyyətdə yeni dəb gətirməyə qadirdirlər. Və bunlar qrup identifikasiyası funksiyasını yerinə yetirir və cəmiyyətin digər seqmentləri tərəfindən öyrənilir. Bu prosesi Fild, dəyişkən statusun fenomeni adlandırıb(status float phenomenon). O fikir verdi ki, dəb sahəsində yalnız «klassik» dəbin modelyerləri liderlik etmir, həttta qruplar, ən əşağı təbəqədən formal olmayan qruplar. Əsas onların 3 kriteriyaya cavab verməsidir:
Cəmiyyətin gözə görünən və ıxtisaslı seqmentidir;
Yeni stil «kəşf etmək» qabiliyyətinə malikdir , Həm də bu yeni stil eyni zamanda bu təbəqəyə məxsus olduğuna bir işarə olmalıdır;
Əsaslı olaraq fashion-sənaye tərəfindən xidmət göstərlmir.
Fashion-sənayesi bu qrupdan yeni stilləri götürərək, kütləvi şəkildə istehsal edərək bütün cəmiyyət üçün available edir. Həmin bu yolla fashion-sənaye hippi, pank, qrandj, military, etnik motivli stilləri götürdü. Con Fildin teoriyası analoquna görə bir öncəki teoriyaları ilə ədəbiyyatda «aşağıdan yuxarıya» və ya «yuxarı axma» (trickle up) adlandırılır.

ardı var.....amma bu yaxınlarda yox.... :D

Effectual smile :)

Reklamda, logolarda, sloganlarda smaylikər və müxtəlif multyashkalar görmə həvəskarıyam, düzünü desəm :) Məncə bu reklama diqqət çəkməyin ən yaxşı üsullarından biridir. Ən azından gün ərzində o qədər stress olur ki, yolda evə qayıdarkən avtobusların üzərində, billboardlarda (görməmişəm, deyə bilmərəm) uzun sözün qısası müxtəlif outdoor reklamlarında adı "gülüşə" bənzər işarələr, gülməli ifadələr, personajlar adamın könlünə oxşayır.

M.R. researcherlə brainstorming etdikdən sonra logolarında, sloganlarında smaylikdən istifadə edən brandlari, kampaniyaları (paket) aşkarladıq. Danone, World telecom, optimist paketində smile logoda, Qarant sığorta, Vesteldə isə daha çox outdoor reklamlarında istifadə edildiyini görmüşəm.
Əlavə olaraq onu da deyim ki, multashkaların istifadəsi də pis nəticə verməz, misal üçün Simpsonların ən gülməli üzvlərindən birindən - Gamerdən istifadə etmək olardı. O brandin daimi müştərisi olardım, elə olsa idi :)
Bundan əlavə bir çox supermarketlərdə müəyyən personajlardan istifadə edilməsi də uğurludu, yazıya fikir verməsən də personaj insanı cəlb edir.

Gülüşlə branda qarşə bağlılıq yaratmaq effektli addımlardan biridir...

p.s. yeri gəlmişkən deyim, bu gün, 1990-cı ildə "the Simpsons" filminin ilk seriyası çəkilib :)

Merchandaising & physical evidence

Bu mövzu məni bu aralar çox maraqlandırıb. Bilmirəm əlimə keçən kitab mənə belə təsir etdimi?, forumdakı müzakirəmi? yoxsa sadəcə dükanlarda (supermarketlərdə) qarşılaşdığım merch çatışmamazlığı mənə belə təsir etdi...nə isə...

Supermarketlərdən bazarlıq etməyi sevirəm, cibdə pul olanda daha enjoyable olur, amma nə edək az olduqda da markalarla tanış oluruq :D

Nə isə keçək bizim marketlərə...Ayın 30-u getdik "Neptun" supermarketinə, təbii ki, ondan qabaq da digər dükanlardan bazarlıqlar etmişdik. Əlmizdə hədiyyələrlə falan girdik dükana. Təbii ki, bizi belə paketlərlə içəri daxil olmağa qoymayacaqdılar. Orada olan rəfə qoymaq istədim, baxıram rəflərin nəinki açarı, qapısı bilə yoxdu. Bağışlayın məni, dükan da az qala indi partlayacaq-satıcı qarışıb alıcıya, alıcı da satıcıya. Kim nə etdi, nə götürdü kimsənin xəbəri yox, sözüm ondadır ki, əlimdəkiləri ora qoydum məcburən, amma ürəyimin bir parçası qaldı onların yanında. (istər- istəməz bazarlıq etmişdik :( )

Burada bir dənə "minus".

Getdik içəri ..... Və bu andan başladım tələsməyə (tez al, götür, çıxaq :)). Ala-yarımçıq nə yadımıza düşdü aldıq. Təbii ki, səliqəsiz-pərakəndə düzülüş sayəsində - eyni malın fərqli markaları həm dükanın ortasında həm də sonunda qoyulmuşdu.

Burada da 2-ci "-"

Tələsik belə olsa da yaxınlaşdıq kassaya, bashabas burda başlandı. 2 kassa işləyirdi, camaat isə yığılır-yığılır, sıra dükanın ortasına kimi uzanırdı. Birtəhər çıxdıq :)
belə baxanda ümumi 4 minus. Rus demişkən "тяжолый случай" :)

Hələ bir keçən dəfə geyimli-keçimli, özünü ağır göstərən administrator yanımda işçinin üstünə necə qışqırdısa, mən qorxdum :)

Supermarketlərdə qıraqdan insanların davranışlarını, nə istədiklərini, nə edəcəklərini izləməkdən maraqlı nə ola bilər? Bizdə isə bununla əlaqədar hər hansı bir işlər görülür mü? Elə hey, deyirik ki, Azərbaycanda merchandaising inkişafdadı və s. Mən bu "inkişafın" tumurcuqlarını belə görmürəm qalsın meyvəsini....

Adicə gəlin supermarketlərin qarşısında park etmək üçün olan yerlərə baxaq. Elə supermarketlər var ki, bura heç mövcud da olmur, elə yerlər də olur ki, park etmək üçün giriş - normal, çıxış isə yola əks keçid şəklində olur. Bunu isə yalnız bizdə, özü də Nəqliyyat Nazirliyi ilə üzbəüz supermarketin qarşısında görmək olar... :D

Xaricdə supermarketlərin içində kafe kimi kiçik istirahət üçün yerlər olur və bir az bazarlıq etdikdən sonra zənbili, arabanı doldurduqdan sonra kiçik fasilə üçün orada əyləşib yaxşıca düşünmək olar - "Daha nə almalı idim? hmmm???" və s. Bu həm qazancdır kafe nöqteyi nəzərindən, həm də insanlar yorğunluqlarını aldıqdan sonra "второе дыхание" açılandan sonra yenidən bazarlığa gedirlər....

Daha sonra, supermarketlər çox böyük olduğundan nəyin harada yerləşdiyini bilmək çətinləşir, xüsusilə vaxt az olanda... Tələsik şəkildə bazarlığın effekti az olacaq. Ona görə belə bunları düşünüb maximum dərəcədə müştərinin öz vaxtını daha səmərəli istifadə etməsi üçün rahatlıqlar yaratmaq lazımdır. Belə hal üçün Paco Underhill məsləhət görür ki, yerlərdə işıqlı işarələr (göstəricilər) olsun. Bu cür hal, müştərinin diqqətini daha tez çəkə bilər, nəinki göydən asılmış yazılı lövhələr.


nə isə hələlik bu qədər, amma ardı olacaq...... inşallah....
p.s. dediyim kitabı da hələ tamamlamamışam :)

Something interesting from Shamans.....

Shamans Creative Bureau TNS Azerbaijan şirkəti üçün korporativ hədiyyə olaraq "sevimli fincan" adlı (onu biz belə adlandırdıq:)) fincanlar hazırladılar....

məncə maraqlı alınıb və düşünürəm ki, bu fincan hər kəsin işdə stolüstü sevimli fincanı ola bilər....

Fincanların üzərində üz tərəfindən, TNS-i təsvir edən: the sixth sense of business.... ifadəsi qeyd edilib. Əks tərəfində isə açıqlamaları:

a world leader - local partner

put yourself in customers shoes with ( with sözündən sonra logo)

passionate for insights

və ən maraqlısı hər 3 ifadənin bir sözü TNS-in logosunun forması ilə əhatələnərək yeni ifadə yaradır. leader in insights

budur, əllərinə və yaradıcılıqlarına sağlıq :)